آموزش نحوه صحیح استخاره گرفتن
استخاره در لغت به معنی طلب خیر از خداوند کردن است؛ خداوندی که جهان آفرینش در قبضة قدرت اوست، آفریدگاری که سرنوشت تمام موجودات جهان از او سرچشمه می گیرد و می تواند بندة خود را به نیکیها رهبری نماید.نحوه صحیح استخاره گرفتن
حجت الاسلام والمسلمین مهدی شهرباف سخنران و کارشناس مسائل مذهبی؛ درخصوص چگونگی استخاره و صحت استخاره های اینترنتی گفت:در باب استخاره ابتدا باید معنی آن واژه را جستجو کرد، استخاره از باب استفعال در کلام عرب از ریشه «خَیر» و طلب کردن می کردن می آید، به همین سبب کلمه استخاره به معنی طلب خیر است.
نحوه صحیح استخاره گرفتن
نحوه صحیح استخاره گرفتن
وی در ادامه با اشاره به روایات مختلف در زمینه استخاره بیان کرد:از امام صادق (ع) درباره استخاره روایات متفاوتی داریم که یکی از آنها در طلب خیر آمده است «دو رکعت نماز بخوان و بعد از آن در پیشگاه خداوند طلب خیر کنید، بگویید تا آنچه که خیر است برای شما واقع شود.»
و در مطلبی دیگر همان حضرت (ع) می فرمایند:« کسی که با طیب خاطر (از تَه دل) یک بار، از خدا طلب خیر کند، خداوند حتماً به او خیر عنایت خواهد کرد .»، همچنین درباب استخاره امام صادق (ع) بیان کردند:«کُنَّا نَتَعَلَّمُ الِاسْتِخَارَهَ کَمَا نَتَعَلَّمُ السُّورَهَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛ ما استخاره را آنچنان میآموختیم (و به آموزش آن اهتمام می ورزیدیم)که سورههای قرآن را می آموختیم.»
حجت السلام والمسلمین شهرباف درخصوص استخاره گرفتن با قرآن افزود:استخاره با قرآن به نوعی مشاوره و مشورت کردن است. استخاره کردن با قرآن زمانی صورت می گیرد که ما دو مرحله تفکر و مشورت با بزرگان پشت سرگذاشته باشیم و به نقطه نهایی نرسیده باشیم.
این سخنران و کارشناس مسائل مذهبی در ادامه درباره اموری که استخاره کردن معنا پیدا نمی کند، اظهار کرد:از شیخ مفید نقل شده، در اموری که عمل کردن به آنها نهی شده است و مکروه و یا حرام شمرده می شود، استخاره پذیر نیست . حتی اگر کسی استخاره بگیرد و جواب آن خوب باشد، باز فعل حرام است و جایز نیست.
وی با اشاره به اینکه در کارهای واجب هم استخاره کردن، لزومی ندارد، توضیح داد:برای اموری که واجب است استخاره معنی ندارد، مثلا اگر کسی نسبت به اصل ازدواج و یا کار مردد باشد، استخاره کردن لزومی ندارد، چرا که هر دو امری واجب است و نمی تواند استخاره کند. برای اصل ازدواج کردن استخاره کردن نمی خواهد اما بعد از مراحل فکر کردن و مشورت کردن، برای انتخاب می توان استخاره کرد.
حجت الاسلام والمسلمین شهرباف ادامه داد:سومین امری که استخاره کردن در آن جایز نیست، مسائل پزشکی است. مثلا اگر پزشک دارو و یا عمل جراحی برای شما تجویز کرده، استخاره کردن، معنی پیدا نمی کند.
کارشناس امور مذهبی درخصوص صِحت استخاره های آنلاین گفت:در باب استخاره های آنلاین و به تعبیری اینترنتی خیلی نمی شود در جواب های خوب و یا بَد آن اعتماد کرد، چرا که استخاره نوعی علم اکتسابی برای انسان است و باید با نیت فرد تطبیق داده شود. به همین منظور استخاره های آنلاین صحتی ندارند.
حجت الاسلام والمسلمین شهرباف در پایان خاطرنشان کرد:یکی از استخاره های مهمی که می توانیم در هنگامی که واقعا گرفتار شدیم، انجام بدهیم، آن است که دو رکعت نماز «ذات الرقعه» بخوانیم. نخست شش قطعه کاغذ تهیه می کنی و در سه قطعه آن می نویسیم:«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، خِیَرَةً مِنَ اللّهِ الْعَزیزِ الحَکیمِ، لِفُلانِ بنِ فُلانَة اِفْعَل؛ به نام خداوند بخشنده مهربان. اختیار و گزینشی است از جانب خداوند عزیز و حکیم برای فلانی فرزند فلانی» (و به جای این دو کلمه نام شخصی را که برای او استخاره می کنی و اسم مادرش را می نویسیم) ; در سه ورقه دیگر همین را می نویسیم، ولی به جای «إفعل» می نویسیم «لاتفعل»، آنگاه آن کاغذ ها را زیر جانماز و سجّاده خود می گذاریم و دو رکعت نماز می خوانیم؛ پس از نماز به سجده می رویم و در سجده، صد مرتبه می گوییم «أَستَخیرُ اللّهَ برَحْمَتِهِ، خِیَرَةً فی عافِیَة؛ از رحمت الهی طلب خیر و سعادت همراه با عافیت می کنم» سپس می نشینیم و می گویم:«أللّهُمَّ خِرْ لی، وَاخْتَر لی فی جَمیعِ اُمُوری فی یُسْر وَ عافِیَة؛ خدایا در همه امور به آسانی و عافیت خودت (آنچه را که صلاح است) برایم اختیار کن». آن وقت دست می بریم و آن کاغذ ها را به هم مخلوط می کنیم و یکی یکی بیرون می آوریم؛ اگر سه تا از ورقه ها که در آن ها «إفعل» نوشته شده، پشت سر هم بیرون آید، کاری را که نیّت کرده ایم انجام می دهیم (و بسیار خوب است) ; و اگر سه تا «لا تفعل» خارج شد آن کار را انجام نمی دهیم؛ ولی اگر یک بار «إفعل» و دفعه بعد «لا تفعل» بدست آمد، در این صورت سه ورقه دیگر را بیرون بیاور که در مجموع پنج ورقه خارج شود، در این صورت اگر سه تا «إفعل» بود و دو تا «لا تفعل» آن کار را انجام بده؛ ولی اگر بر عکس شد، انجام ندهید.
بهترین زمان استخاره چه وقتی است؟
معنی این نوع استخاره این است:هنگامی که انسان می خواهد کاری را انجام دهد لازم است با نهایت دقّت و توجّه، تمام مقدّمات کار را تا آنجا که ممکن است فراهم سازد و از آنچه موجب ضرر و زیان است بپرهیزد، سپس از صمیم قلب از خداوند بخواهد او را در این راه موفّق کند و نفع و خیر نصیب او سازد. خلاصه این که، وقتی انسان دست به یک کار بزرگ می زند و سرانجام کار روشن نیست، پس از انجام کارهای لازم که در پیشرفت او دخالت دارد، باید در این حال خدا را بخواند و از او بطلبد که وی را در این کار از هر نظر پیروز گرداند و او را در رسیدن به مقصود رهنمون گردد.
این همان استخاره به معنی «طلب خیر از خدا کردن» است که روایات صحیح و معتبری دارد. این نوع استخاره نه احتیاج به قرآن دارد و نه تسبیح، بلکه یک توجّه باطنی است که انسان می تواند هر روز دهها مرتبه آن را انجام دهد.
در روایات می خوانیم:«مَا إسْتَخَاراللّهَ عَبْد مُؤمِنُ الإخَار اللّهُ لَهُ؛ هیچ بنده باایمانی از خداوند طلب خیر نکرد، مگر این که خداوند خیر را برای او فراهم ساخت!».
نتیجه این گونه استخاره این نیست که انسان تردید خود را به وسیلة استخاره رفع کند، بلکه غرض از آن این است که پس از انجام تدابیر صحیح، از خداوند خیر و نفع بخواهد و ناگفته پیداست هیچ موحّدی نمی تواند تأثیر خواست و کمک خداوند را در هیچ امری انکار کند و در وسعت قدرت او شکّ و تردید نماید. این توجّه، به انسان باایمان نیرو و توان می بخشد که در برابر مشکلات کارها ایستادگی کند و با تکیه کردن به نیروی لایزال الهی پیش رود.
ثانیاً:درباره استخاره هایی که امروز مرسوم است هرگز مطلب آن طور نیست که در سؤال تصوّر شده است -انسان مقدّرات خود را به دست تسبیح بسپارد- بلکه لازم است پیش از استخاره جهات زیر در نظر گرفته شود:
1- استمداد از عقل و فکر: خداوند بر بندگان منّت گذارده و آنها را با نیروی عقل مجهّز ساخته است. عقل می تواند در بسیاری از موارد سرانجام کار را از نظر سود و زیان روشن سازد و تشخیص دهد کدام یک از انجام و ترک، مصلحت است؛ در این موارد هرگز استخاره به تسبیح و قرآن مورد ندارد.
2- مشورت با افراد مطّلع: اسلام بقدری به مسئلةن مشورت اهمّیّت داده که آن را از علائم ایمان دانسته است. قرآن مجید می فرماید:«وَاَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُمْ؛ و کارهایشان به صورت مشورت در میان آنهاست» .( سورة شوری، آیة 38) و نیز خداوند به پیامبر خود دستور می دهد که در کارهای مهم با یاران خود مشورت کند:«وَشاوِرْهُمْ فِی الاَمْرِ؛ با آنان مشورت کن!» . (سوره آل عمران، آیة 159) در این صورت هرگاه نظر قاطعی از افراد باتجربه در کاری ابراز گردید، دیگر موردی برای استخاره باقی نمی ماند.
امّا در صورتی که ابهام کار از طریق عقل خود انسان و از راه مشورت گشوده نشد و مطلب ابهام و پیچیدگی پیدا کرد، در این موقع انسان در حالت تحیّر و تردید فرو می رود و یک حال بلاتکلیفی، توأم با ناراحتی برای او پدید می آید.
نخستین فایده استخاره با قرآن یا تسبیح در این موقع این است که آن حالت تحیّر را از بین می برد و انسان را از تردید و دودلی رنج دهنده ای راحت می کند دیگر این که، معنای استخاره در این هنگام این است که از خداوند می خواهد خیر و صلاح او را از این راه نشان دهد. اکنون که بنده اش تمام درها را به روی خود بسته دیده است از صمیم قلب و با خلوص تمام از پروردگار خود می خواهد او را از این راه به آنچه صلاح در آن است -اعم از فعل و ترک- راهنمایی بفرماید.
مسلّماً توجّه به خدا توأم با خلوص نیّت در این حالت مؤثّر است. چه مانعی دارد که خداوند از این راه خیر و صلاح او را نشان دهد؟
فرض کنیم این شخص متحیّر استخاره نکند آیا می تواند خود را از یکی از فعل و ترک بازدارد؟ بطور مسلّم نه، بالاخره در این موقع یا آن کار مورد نظر را انجام می دهد، یا انجام نمی دهد. چه بهتر که در این حالت، در انتخاب یکی از دو طرف، توجّهی قلبی به خدا پیدا نکد و از او بخواهد که آنچه مصلحت است برای او از طریق استخاره معیّن فرماید. مسلّماً به هنگام انتخاب آن -از این راه- با قاطعیّت و اطمینان بیشتری به راه خود ادامه می دهد و آن نیز در پیروزی او مؤثّر است.
